Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl
Epos jest pierwszym gatunkiem literackim. Nazwa wywodzi się od greckiego poiein – tworzyć, układać, a samo słowo epos oznacza w języku greckim słowo, opowieść, pieśń. Epos jest to rozbudowany utwór, którego podstawą fabularną są mity, baśnie, podania, przekazy ludowe, wyobrażenia na temat historycznych, narodowych wydarzeń, pamięć o doniosłych postaciach i wydarzeniach, wyznawane zbiorowo wartości i wierzenia religijne.

Iliada jako epos posiada następujące cechy:
  • rozbudowana, wielowątkowa fabuła, mająca charakter epizodyczny (tzn. składająca się z często niezależnych od siebie wydarzeń, luźno zespolonych, nie powiązanych relacjami przyczynowo-skutkowymi); pojawiają się wydarzenia w ogóle nie związane z akcją, np. opis tarczy Achillesa;
  • ukazywanie dziejów legendarnych lub historycznych bohaterów w momentach przełomowych dla danej społeczności – wojna trojańska była właśnie takim wydarzeniem;
  • obecność bohatera zbiorowego – dwa obozy: Grecy i Trojańczycy;
  • inwokacja na początku utworu – rozwinięta apostrofa umieszczona na początku utworu; w przypadku Iliady jest to apostrofa do Muzy (bogini), a tematem utworu jest gniew Achillesa:
    Gniew Achilla, bogini, głoś, obfity w szkody...
  • rozbudowane, bardzo szczegółowe, reliastyczne opisy, powodujące retardację; w Iliadzie są to opisy bitew (batalistyczne), przedmiotów, zwłaszcza elementów uzbrojenia, sytuacji, wyglądów i inne;
  • narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący i obiektywny, zachowujący jednolity dystans wobec opowiadanych wydarzeń, ujawniający przy tym często swoją obecność w bezpośrednich wypowiedziach do odbiorców;
  • paralelizm dwóch płaszczyzn fabularnych – świata bogów i świata ludzi; w Iliadzie bogowie wpływają na to, co dzieje się w świecie ludzi, np. interwencja Ateny pomaga Achillesowi w walce z Hektorem, Afrodyta wynosi Parysa z pola walki podczas pojedynku z Menelaosem.
  • porównania homeryckie – bardzo rozbudowane, tworzące oddzielne scenki, np.
    „Kiedy zbliżyły się wojska nacierające na siebie,
    Wręcz się zderzyły puklerze i włócznie, i mężów zawziętość
    W zbroje spiżowe odzianych, a w środku tarcze wypukłe
    Zwarły się jedne z drugimi. Zgiełk straszny o niebo uderzył.

    Razem zmieszały się skargi i krzyk radosny zwycięzców –
    Tych, co ginęli, i ciosy wymierzających. Krwi strumień
    Spłynął na ziemię, J A K bystre potoki z gór spadające
    Razem spływając w dolinę zmieszają swe rwące wody
    Z wielkich dwóch źródeł w głębokiej wytryskując dolinie –
    Z dala od gór szum tej wody do trzód pasterza dociera –
    T A K gdy zmieszały się wojska, zgiełk wybuchł straszny i wrzawa”
  • patetyczny styl,
  • występowanie stałych epitetów (np. „szybkonogi Achilles”)
  • heksametr jako miara wierszowa;




Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






  Dowiedz się więcej
1  Iliada – streszczenie
2  Rola bogów w Iliadzie
3  Achilles i Hektor - charakterystyka porównawcza